İnsanlar yüzyıllardır yeşil çayın sağlık açısından faydalarını övüyorlar.

Çok sayıda çalışma, yeşil çay tüketiminin cilt sağlığı üzerinde olumlu bir etkiye sahip olabileceğini, aynı zamanda kilo kaybına yardımcı olduğunu, kanser ve kalp-damar hastalıkları riskini azalttığını öne sürüyor.

Yeşil çay oksitlenmemiş yapraklardan yapılır ve en az işlenen çay türlerinden biridir. Bu nedenle insan sağlığına yararlı etkisi olduğu kanıtlanmış antioksidanları ve polifenolleri en fazla içerir. 

Yeşil çayın sağlığa faydaları

Binlerce yıldır insanlar geleneksel Çin ve Hint tıbbında kanamayı kontrol etmek ve yaraları iyileştirmek, sindirime yardımcı olmak, kalp ve zihinsel sağlığı iyileştirmek ve vücut ısısını düzenlemek için yeşil çayı kullandılar.

Son araştırmalar yeşil çayın kilo kaybı, karaciğer bozuklukları, tip 2 diyabet ve Alzheimer hastalığı üzerinde olumlu etkileri olabileceğini gösteriyor.

Ancak yeşil çayın tüm olumlu etkilerini kanıtlamak için çok daha fazla bilimsel araştırmaya ihtiyaç olduğunu belirtmekte fayda var.

Yeşil çay lezzetli bir sıcak içecekten çok daha fazlasıdır. Yeşil çay bitkisi çok sayıda tıbbi madde, biyoaktif bileşik ve mineral içerir.

Yani yeşil çay, sağlığa faydalı etkisi olan doğal bileşikler olan polifenoller açısından zengindir ve ayrıca epigallokateşin-3-gallat (EGCG) adı verilen bir kateşin içerir.

Kateşinler, hücre hasarını önlemeye ve vücutta serbest radikal oluşumunu azaltmaya yardımcı olan, hücreleri ve molekülleri hasardan koruyan doğal antioksidanlardır.

Yeşil çayın ayrıca anti-inflamatuar özellikleri de vardır. İnsanlardaki klinik çalışmaların gözden geçirilmesi, yeşil çay ve onun ana bileşeni epigallokateşin-3-gallatın (EGCG) kanıtlanmış anti-inflamatuar etkilere sahip olduğunu buldu. Bu, çay ekstraktının kozmetikte kullanımına ilişkin 2019 tarihli bir analizle doğrulandı.

Araştırmacılar, çay ekstreleri içeren solüsyonların topikal olarak uygulandığında anti-inflamatuar tepkileri arttırdığını bulmuşlardır.

Ayrıca etkilenen bölgelerde cilt mikrosirkülasyonunun iyileştiğini buldular.

Ayrıca birçok çalışma yeşil çayın sağlık üzerindeki faydalı etkilerini ortaya koymuştur.

• Yeşil çay kalp sağlığına katkıda bulunur. 2008 yılında yapılan bir araştırma, yeşil çay tüketiminin kardiyovasküler hastalıklardan kaynaklanan ölüm oranlarının azalmasıyla ilişkili olduğunu buldu.
• Kolesterolü düşürebilir. Yakın zamanda yapılan bir gözlemsel çalışma yeşil çayın içecek olarak veya kapsül formunda tüketiminin, toplam düşük yoğunluklu lipoprotein kolesterolünde önemli ancak ılımlı bir azalma ile ilişkili olduğunu buldu.
• Felç riskini azaltır: Düzenli yeşil çay tüketiminin felç riskinin azalmasıyla ilişkili olduğu görülmektedir.

Kanseri önlemek için yeşil çay

Kanser dünyadaki ölümlerin önde gelen nedenidir ve kanser, kontrolsüz hücre büyümesinden kaynaklanır.

Araştırmalar oksidatif hasarın kronik inflamasyona ve dolayısıyla kronik hastalıklara ve kansere yol açabileceğini göstermiştir.

Antioksidanlar, hücrelerin oksidatif hasardan korunmasına yardımcı olabilir ve yeşil çay, güçlü antioksidanların mükemmel bir kaynağıdır.

Son zamanlarda yapılan birçok çalışma, yeşil çaydaki bileşiklerin belirli kanser türlerinin riskinin azalmasıyla bağlantılı olduğunu ortaya koydu. 

• Meme Kanseri: Gözlemsel çalışmaların kapsamlı bir incelemesi, en çok yeşil çay içen kadınların, kadınlarda en sık görülen kanserlerden biri olan meme kanserine yakalanma riskinin yaklaşık %20-30 daha düşük olduğunu ortaya çıkardı.
• Prostat kanseri: Bir çalışma, yeşil çay içen erkeklerin ilerlemiş prostat kanseri riskinin daha düşük olduğunu buldu.
• Kolon kanseri: 29 çalışmanın analizi, yeşil çay içenlerin kolorektal kansere yakalanma olasılığının yaklaşık %42 daha az olduğunu buldu.

Kilo kaybı için yeşil çay

Herhangi bir yağ yakıcı takviyenin içindekiler listesine baktığınızda büyük ihtimalle orada yeşil çay bulacaksınız.

Bunun nedeni, araştırmalara göre yeşil çayın yağ yakımını artırabilmesi ve metabolizmayı hızlandırabilmesidir.

10 sağlıklı erkeği kapsayan bir çalışmada, yeşil çay ekstresi almak yakılan kalori miktarını %4 oranında artırdı.

12 sağlıklı erkeği kapsayan başka bir çalışmada yeşil çay ekstresi, plasebo alanlara kıyasla yağ oksidasyonunu %17 artırdı.

Ayrıca, çeşitli çalışmaların gözden geçirilmesi, yeşil çay ve kafeindeki kateşinlerin, enerji metabolizmasını artırmada rol oynayabileceğini ve bunun da kilo kaybına yol açabileceğini buldu.

Yeşil çay polifenollerinin neden olduğu birkaç farklı kilo verme mekanizmasının daha ileri meta-analizi, kateşinlerin ve kafeinin sinerjistik olarak kilo verme etkileri ürettiğini ileri sürdü.

Bununla birlikte, yeşil çay içmenin kilo kaybı üzerinde klinik olarak anlamlı bir etkiye sahip olması muhtemel değildir. 

Yeşil çayın hazırlanışı ve ne zaman içilmesi en iyisidir?

Yeşil çay kaynar su ile değil, 60-70°C’ye ısıtılmış su ile, yani kaynatmadan kısa bir süre önce hazırlanmalıdır.

Yeşil çaydan en fazla faydayı taze hazırlanmış, üç ila beş dakika kadar bekletilen çayı içerseniz alırsınız.

Çayın aktif maddeleri olan kateşinlerin daha fazla salınması için karıştırmak da iyidir.

Yeşil çay, anti-inflamatuar olan antioksidanlar açısından zengindir, bu da onu egzersiz öncesi ve sonrası için ideal hale getirerek kas hasarını önlemeye ve inflamasyonu azaltmaya yardımcı olur.

Ayrıca tavşan çayı sabah kahvesinin mükemmel bir alternatifidir çünkü çoğunlukla polifenollerin sorumlu olduğu psikofiziksel enerjiyi arttırdığı kanıtlanmıştır.

Yeşil çayı ne sıklıkla içmelisiniz?

Günde üç ila beş fincan yeşil çay içmek, sağlık açısından en fazla faydayı elde etmek için ideal gibi görünüyor.

Çok yüksek dozlar bazı insanlar için sorun yaratabilir ancak genel olarak yeşil çayın faydaları, risklerinden çok daha ağır basmaktadır.

Aslında daha fazla yeşil çay içmek sağlığınızı büyük ölçüde iyileştirebilir. Yeşil çay, kahveye göre önemli ölçüde daha az kafein içerdiğinden, günde 5 fincana kadar yeşil çaya izin verilir; yani günde 1 L’ye kadar!

Yeşil çay – yan etkiler 

Yeşil çayın tüketilmesi güvenlidir ancak kafeine karşı ciddi hassasiyeti olan kişiler, yeşil çay içtikten sonra uykusuzluk, kaygı, sinirlilik, mide bulantısı veya mide rahatsızlığı yaşayabilir.

Ayrıca yüksek konsantrasyonda yeşil çay ekstraktı tüketimi nadir durumlarda karaciğer sağlığını olumsuz yönde etkileyebilir.

Herhangi bir sağlık sorununun tedavisi için yeşil çay tüketmeden önce mutlaka doktorunuza danışın.